تفاوت سیم فاز و نول چیست؟ چگونه باید سیم فاز و نول را از یکدیگر تشخیص دهیم؟ به‌طور کلی تمامی سیم‌ها در دسته‌های فاز، نول و ارت تقسیم می‌شوند. هر یک از آنها نیز باتوجه به کارکرد خود، وظیفه خاصی را در سیستم برق‌رسانی ساختمان یا شبکه‌های برق سطح شهر ایفا می‌کنند. تشخیص درست هر کدام از این سیم‌ها نه تنها شما را از خطراتی همچون آتش‌سوزی و برق‌گرفتگی حفظ میکند، بلکه تا حد زیادی کار با آنها را نیز راحت‌تر می‌سازد. بنابراین داشتن اطلاعاتی در خصوص رنگ، ساختار و کاربرد سیم‌ها اهمیت زیادی پیدا میکند. در ادامه، با این مقاله از برقچی همراه باشید تا شما را بیشتر با ویژگی‌ها و تفاوت سیم فاز و نول بیشتر آشنا کنیم.
سیم فاز چیست؟
سیم فاز چیست؟
به آن دسته از سیم‌هایی که جریان الکتریسته را از نقطه‌ای به نقطه دیگر حمل می‌کنند، سیم فاز می‌گویند. به دلیل وجود جریان برق در این نوع سیم، خطر برق‌گرفتگی وجود دارد. بنابراین در هنگام دست زدن به این سیم باید از دستکش‌ها و ابزارهای مخصوص بهره بگیرید.
رنگ سیم فاز
برای شناسایی بهتر سیم‌های فاز و خطری که به دنبال دارند، رنگ مشکی را برای آنها انتخاب کرده‌اند. البته همواره این امکان وجود دارد که شرکت‌های سازنده، رنگ‌های دیگری را برای این نوع سیم در نظر بگیرند. برخی مواقع نیز جهت تشخیص راحت‌تر سیم‌ها از یکدیگر از سیم‌های فاز دارای رنگ‌ها متنوع استفاده میشود.
سیم نول چیست؟
در فرآیند برق‌کشی‌های ساختمانی، برای عبور و بازگشت جریان برق از مسیر، باید از سیم‌های مکمل نیز استفاده نمود. به عنوان مثال، جریان الکتریکی برای عبور و اجرای درست نیازمند یک مسیر بازگشتی به مدار است که این وظیفه را سیم نول بر عهده دارد. به عبارت دیگر، می‌توان گفت که وجود سیم‌های نول در مدار الکتریسیته بسیار ضروری است.
رنگ سیم نول
رنگ یکی دیگر از فاکتورهای اساسی تفاوت سیم فاز و نول به‌شمار می‌رود. سیم‌های نول معمولا در مدارهای الکتریکی با رنگ آبی یا سفید مشخص می‌شوند. عبارت درج شده روی این نوع سیم از مخفف کلمه Neutral به معنی خنثی گرفته شده است.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید سیم برق
تفاوت سیم فاز و نول
تفاوت سیم فاز و نول
به‌طور کلی، برای راه‌اندازی یک مدار الکتریکی به دو رشته سیم فاز و نول نیاز است، که همواره به عنوان مکمل یکدیگر عمل کنند. یعنی یکی از سیم‌ها حامل جریان برق (سیم فاز) و دیگری مسیری برای جریان بازگشتی آن (سیم نول) محسوب می‌شوند. برای تشخیص بهتر این دو سیم از هم، می‌توان از ابزاری به نام فازمتر استفاده کرد که در ادامه بیشتر به آن می‌پردازیم.
نحوه تشخیص فاز و نول با فازمتر
یکی از روش‌های آسان تشخیص تفاوت سیم فاز و نول بهره‌گیری از فازمتر است. فازمترها ابزارهایی جهت سنجش برق در مدارها و سیم‌های الکتریکی است. این ابزار به گونه‌ای طراحی شده است که در زمان برخورد با جریان برق، چراغ تعبیه شده روی آن روشن شود. در صورتی که پس از برخورد چراغ، فازمتر همچنان خاموش بماند، نمایانگر عدم وجود برق در مدار است.
بنابراین، اگر نسبت به ماهیت اصلی سیم‌های مدار اطمینان ندارید، می‌توانید با استفاده از فازمتر جهت تشخیص سیم‌های حاضر در مدار کمک بگیرید. کافی است قسمت سر فلزی ابزار را به سیم بچسبانید و به خاطر داشته باشید که سیم‌های نول عاری از جریان برق و سیم‌های فاز دارای جریان الکتریکی هستند.
نحوه تشخیص فاز و نول بدون فازمتر
نحوه تشخیص فاز و نول بدون فازمتر
از جمله ایمن‌ترین روش‌ها جهت تشخیص سیم فاز و نول توجه به رنگ یا استفاده از مولتی‌متر است. در بخش‌های قبلی در خصوص رنگ‌بندی این دو سیم اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دادیم. در روش مولتی‌متر، باید بدانید که درجه آن باید روی ac volt در 300 تا 750 قرار بگیرد. سپس یکی از پراپ‌ها را به لوله آب یا زمین اتصال دهید. در صورتی که سیم مورد آزمایش از نوع فاز باشد، ولتاژ حاصل از آن را به راحتی تشخیص خواهید داد.
تشخیص سیم فاز و نول و ارت
پس از کسب اطلاعات کافی در زمینه تفاوت سیم فاز و نول، نوبت می‌رسد به اینکه چگونه آنها را از سیم ارت تشخیص دهید. سیم ارت یا اتصال به زمین سیمی است که جهت ایمن‌سازی مدار الکتریسیته استفاده میشود. این سیم معمولا با رنگ سبز و زرد مشخص شده و معمولا هیچ جریان برقی ندارد. هرچند که در زمان قطع و وصل الکتریسیته ممکن است حامل جریان اندکی باشد. در مقابل سیم‌های نول ممکن است در چنین موقعیتی خطرناک محسوب شوند.
با اینکه مراحل تشخیص سیم‌های فاز، نول و حتی ارت (اتصال به زمین) بدون استفاده از فازمتر بسیار راحت به نظر می‌رسد، اما باید برای انجام این کار از افراد متخصص و حرفه‌ای در این زمینه کمک بگیرید. چراکه خطر برق‌گرفتگی همواره شما را تهدید میکند.
بیشتر بخوانید:راهنمای خرید مودم جیبی
جمع‌بندی
در این مقاله با مباحثی نظیر تفاوت سیم فاز و نول چیست و روش‌های تشخیص آنها از یکدیگر به خوبی آشنا شدید. دانستید که برای تشخیص و تست سیم‌های فاز، نول و ارت با فازمتر یا بدون آن چه راهکارهایی را دنبال کنید. از اینکه تا پایان همراه بودید از شما عزیزان متشکریم. امیدواریم با درج نظرات خود ما را در ارائه هر چه بهتر این مطالب یاری کنید.
دیدگاه شما
خیلی ممنون برای این مقالتون 🙏🙏🙏
خیلی خوب و ساده توضیح دادید و خیلی آموزنده و مفید بود 👌👌👌
من چندتا چیزی از این مقالتون یاد گرفتم 🖐🙏👌
باز هم ممنون 🙏🙏🙏
سلام وقت بخیر
ممنون از شما. خوشحالیم که مقاله براتون مفید بوده.
تشخیص فاز و نول به کمک فازمتر روش خوبی بود. ممنون
سلام یک سوال چرا در سیم نول جریان وجود ندارد؟شما گفتید که سیم نول برای بازگشت جریان برق میباشد پس درش جریان برقراره
سیم نول در برق تکفاز وقتی که مدار آن توسط یک بار به سیم فاز بسته شود جریان از بار یا مصرف کننده عبور میکند لذا هم سیم نول جریان دارد هم فاز و تا وقتی مصرف کننده ای وجود نداشته باشد نه سیم نول جریانی دارد نه فاز تنها تفاوت نول این است که پتانسیل نول با زمین یکی است یعنی هم ولتاژ اند و نمیتوان با فازمتر آن را تشخیص داد ولی اختلاف ولتاژ بین فاز و زمین توسط فاز متر یک مدار را از طریق بدن ما تشکیل میدهد و لامپ داخل فازمتر که همراه با یک مقاومت بزرگ با بدن ما سری شده و لامپ فازمتر روشن میشود.
سلام
به صورت کلی در سیم نول جریان وجود ندارد