شبکه WAN یا شبکه گسترده چیست؟

شبکه گسترده کامپیوتری یا شبکه WAN یک شبکه کامپیوتری است که ناحیه جغرافیایی نسبتا وسیعی را پوشش می‌دهد (برای نمونه از یک کشور به کشوری دیگر یا از یک قاره به قاره‌ای دیگر). این شبکه‌ها معمولا از امکانات انتقال خدمات دهندگان عمومی مانند شرکت‌های مخابرات استفاده می‌کند. به عبارت کمتر رسمی، این شبکه‌ها از مسیریاب‌ها و لینک‌های ارتباطی عمومی استفاده می‌کنند.

شبکه‌های گسترده WAN از نظر محدوده تحت پوشش با شبکه‌های شخصی (به انگلیسی:PAN)، شبکه‌های محلی (به انگلیسی:LAN)، شبکه‌های دانشگاهی (به انگلیسی:CAN) شبکه‌هایی که چند ساختمان یک سازمان را پوشش می‌دهند یا شبکه‌های کلان شهری (به انگلیسی: MAN) که معمولا محدود به یک اتاق، یک ساختمان، فضای چند دانشکده یا یک شهر می‌باشند قابل مقایسه هستند.

بزرگ‌ترین و شناخته شده‌ترین مثال، شبکه اینترنت است.

کاربردهای شبکه WAN گسترده کامپیوتری

شبکه‌های گسترده برای اتصال شبکه‌های محلی یا دیگر انواع شبکه به یکدیگر استفاده می‌شوند. بنابراین کاربران و رایانه‌های یک مکان می‌توانند با کاربران و رایانه‌هایی در مکانهای دیگر در ارتباط باشند.

بسیاری از شبکه‌های گسترده برای یک سازمان ویژه پیاده‌سازی می‌شوند و خصوصی هستند. بعضی دیگر به‌وسیله «سرویس دهندگان اینترنت» (ISP) پیاده‌سازی می‌شوند تا شبکه‌های محلی سازمانها را به اینترنت متصل کنند.

شبکه WAN یا شبکه گسترده چیست؟

این مقاله را نیز حتما بخوانید: روتر چگونه کار میکند؟ به همراه راهنمای خرید بهترین روتر

انواع شبکه گسترده WAN

اغلب جهت پیاده‌سازی شبکه‌های گسترده از خطوط استیجاری استفاده می‌شود. در هر انتهای خط اجاره‌ای یک دستگاه «مسیریاب» قرار داده می‌شود که از یک طرف به شبکه محلی آن سمت و از طرف دیگر به‌وسیله یک هاب به آن سوی شبکه WAN متصل است. خطوط استیجاری می‌تواند بسیار گران باشند. همچنین شبکه‌های گسترده می‌توانند بجای استفاده از آن‌ها با استفاده از روشهای به صرفه‌تر راهگزینی مداری و راهگزینی بسته پیاده‌سازی شوند.

قراردادهای شبکه مانند قرارداد مجموعه پروتکل اینترنت وظایف انتقال و آدرس‌دهی را برعهده دارند. قراردادهایی مانند انتقال بسته بر سونت/اس‌دی‌اچ (Packet over SONET/SDH)، حالت انتقال ناهمگام (ATM)، راهگزینی برچسب چندقرارداری (MPLS)، رله فریم (Frame Relay) اغلب به‌وسیله سرویس دهنده‌ها استفاده می‌شوند تا لینک‌هایی که در شبکه‌های گسترده استفاده می‌شوند را تأمین کنند.

قرارداد X.25 یکی از قراردادهای اولیه مهم شبکه‌های گسترده بوده‌است و اغلب از آن به عنوان پدربزرگ قرارداد رله فریم یاد می‌شود، چرا که امروزه هنوز بسیاری از اصول و وظایف بنیادی پروتکل X.25 با اعمال تغییراتی که جهت بروز درآوردن آن صورت گرفته در قرارداد رله فریم بکار می‌رود.

انواع شبکه WAN

تحقیقات آکادمیک

تحقیقات آکادمیک در زمینه شبکه‌های گسترده را می‌توان در ۳ زمینه دسته‌بندی نمود: مدل‌های ریاضی (mathematical models)، مدل‌سازی شبکه (network emulation) و شبیه‌سازی شبکه (network simulation). در بعضی مواقع بهبود عملکرد شبکه‌های گسترده به‌وسیله روش‌هایی مانند خدمات فایلی گسترده (WAFS) و بهینه‌سازی شبکه‌های گسترده (WAN Optimization) انجام می‌شود.