اکتروموتور یکی از کاربردی‌ترین وسایل در صنایع مختلف است. ساخت اولین موتورهای الکتریکی به بیش از ۲۰۰ سال پیش برمی‌گردد. از زمان اختراع این دستگاه تا کنون، الکتروموتور در بسیاری از مشاغل و صنایع نقش کلیدی داشته است. در واقع بعد از اختراع این دستگاه، سرعت ساخت محصولات مختلف و همچنین پیشرفت‌های صنعتی دو چندان شد.
این وسیله کاربردی و ضروری توانست به سرعت جایگاه خود را در مشاغل متفاوت پیدا کند. در ادامه این مقاله قصد داریم که شما را با اجزای الکتروموتور، انواع و نحوه کار آن آشنا کنیم. پس اگر به این موضوعات علاقه‌مند هستید یا با موتور الکتریکی سروکار دارید، توصیه می‌کنیم که تا انتهای این مقاله با ما همراه شوید.
الکتروموتور چیست و چگونه کار می‌کند؟
موتور الکتریکی یک وسیله پرکاربرد است. نقش و وظیفه الکتروموتور تبدیل انرژی الکتریکی یا همان برق به انرژی مکانیکی است. اما این انرژی مکانیکی چه کاربردی دارد؟ در بسیاری از صنایع برای به حرکت درآوردن پمپ‌ها یا فن‌ها نیاز به انرژی مکانیکی کافی داریم. به همین دلیل در چنین شرایطی برای تامین این انرژی مکانیکی از دستگاه الکتروموتور استفاده می‌کنند. این موتور در صنایع متنوعی مانند تولید خودرو، کشاورزی و ساخت‌وساز استفاده می‌شود. به جز صنایع عظیم و بزرگ، از این دستگاه در بخش‌های مسکونی هم می‌توان استفاده کرد.
این موتورها ساختار پیچیده و اجزای متعددی دارند. زمانی که انرژی الکتریکی توسط موتور الکتریکی دریافت می‌شود، این اجزا با یکسری از فعالیت‌ها در درون الکتروموتور انرژی برق را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کنند. در ادامه این فرآیند را برایتان با جزئیات کامل شرح خواهیم داد. همچنین اجزا الکتروموتور را معرفی می‌کنیم.
الکتروموتور چیست؟
بیشتر بخوانید: موتور برق چیست و چگونه کار می کند؟
اجزا الکتروموتور
همانطور که اشاره کردیم الکتروموتور دارای اجزای متعدد و مختلفی است. هر کدام از این اجزا نقش مختص به خود را دارند. در واقع وجود این اجزا کنار هم، باعث کارکرد الکتروموتور می‌شود. اگر هر کدام از این بخش‌ها به خوبی کار نکنند، عملکرد موتور الکتریکی مختل می‌گردد.
به طور کلی موتورهای الکتریکی را می‌توان به دو دسته AC و DC تقسیم کرد. البته الکتروموتورهایی هم وجود دارند که در هیچ یک از این دو دسته جای نمی‌گیرند. هر کدام از الکتروموتورهای AC و DC اجزای متفاوتی دارند. در ادامه این بخش به معرفی لیست اجزای تشکیل دهنده الکتروموتورهای AC و DC می‌پردازیم:
اجزای الکتروموتور AC شامل موارد زیر می‌شود:
- شفت یا محور
- سیم پیچ
- سیستم کولینگ
- استاتور
- بدنه
- روتور
- بلبرینگ‌ها
- ترمینال
اجزای الکتروموتور DC شامل موارد زیر می‌شود:
- استاتور
- پوسته
- روتور
- کوموتاتور
- زغال یا گرافیت یا جاروبک
اجزا الکتروموتور
آشنایی با انواع الکتروموتور
در بخش قبل به صورت مختصر به انواع الکتروموتور اشاره کردیم. به طور کلی عنوان کردیم که موتورهای الکتریکی به سه دسته اصلی قابل تفکیک هستند. این دسته‌ها شامل الکتروموتورهای AC و DC و الکتروموتورهای خاص هستند. در حقیقت تفاوت این موتورهای الکتریکی با یکدیگر در نحوه دریافت جریان الکتریکی است.
همانطور که می‌دانید، برق دو نوع جریان عمده دارد. یکی از آن‌ها جریان مستقیم یا DC نام دارد. دیگر جریان هم به صورت متناوب بوده و به آن جریان AC می‌گویند. در نتیجه طبیعی است که با توجه به نوع جریان الکتریکی ورودی به موتور، مدل موتور الکتریکی هم متفاوت شود. در ادامه این بخش با ما همراه شوید تا به معرفی کامل موتورهای الکتریکی AC و DC بپردازیم.
الکتروموتور AC
همانطور که اشاره کردیم، الکتروموتورهای AC از جریان متناوب برق تغذیه می‌کنند. الکتروموتورهای AC کاربردشان بیشتر از الکتروموتورهای DC است. جالب است بدانید که موتورهای الکتریکی AC هم انواع مختلفی دارند. مثلا از جمله آن‌ها می‌توان به موتور آسنکرون و موتورهای اکراه، هیسترزیس و آهنربای دائمی اشاره کرد. موتور آسنکرون از نوع موتورهای AC القایی و موتورهای اکراه، هیسترزیس و آهنربای دائمی از نوع موتورهای AC همزمان هستند.
الکتروموتور DC
الکتروموتورهای DC با جریان مستقیم برق تغذیه می‌شوند. این موتورها در صنایع دقیق‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرند. در واقع در صنایعی که ضرورتی برای کنترل سرعت الکتروموتور وجود دارد، باید از الکتروموتورهای DC استفاده کرد. در این موارد الکتروموتورهای AC کاربرد چندانی ندارند. ولی به طور کلی از آن جایی که هزینه تعمیرات الکتروموتورهای AC کمتر است، بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
موتورهای الکتریکی DC هم به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. از جمله آن‌ها می‌توان به موتورهای الکتریکی جاروبک‌دار، براشلس و سری اشاره کرد.
الکتروموتورهای خاص
الکتروموتورهای خاص در واقع دسته‌ای هستند که در هیچ یک از تقسیم‌بندی‌های بالا جای ندارند. این نوع موتورها ویژگی‌ها یا عملکرد متفاوتی را نسبت به موتورهای ساده از خود نشان می‌دهند. در این دسته‌بندی نام الکتروموتورهای سه فاز دالاندر و همچنین الکتروموتورهای ترمزدار و فن‌کوئلی به چشم می‌خورد.
کاربرد الکتروموتور در صنایع مختلف
الکتروموتورها کاربردهای زیادی دارند. به همین دلیل هم در بیشتر صنایع بزرگ و کوچک از آن‌ها استفاده می‌شود. حتی در فضاهای مسکونی و خانگی هم می‌توان از این دستگاه‌ها استفاده کرد. به طور کلی صنایعی مانند کارخانجات تولید و ساخت خودرو، تولیدات سیستم‌های تهویه یا خنک‌کننده یا تصفیه‌کننده هوا، ساخت و استفاده از انواع سیستم‌های جابه‌جایی مانند آسانسور و پله برقی بیشترین استفاده از الکتروموتورها را دارند. این صنایع نیاز شدیدی به استفاده از الکتروموتورهای کاربردی و باکیفیت دارند.
کاربرد الکتروموتور در سیستم‌های جابه‌جایی مانند آسانسور و پله برقی
آسانسورها، پله‌برقی‌ها، پیاده‌روهای متحرک و در کل همه‌ی لوازم اختصاصی جابه‌جایی انسان، برای حرکت نیاز به الکتروموتور دارند. این الکتروموتورها به برق وصل شده و انرژی آن را به انرژی مکانیکی مورد نیاز برای به حرکت درآوردن این اجسام تبدیل می‌کنند. نکته جالب توجه آن است که برای عملکرد صحیح این دستگاه‌ها از هر دو موتورهای AC و DC استفاده می‌شود.
کاربرد الکتروموتور در لوازم خانگی و صنعت ساختمانی
الکتروموتور برای ساخت بیشتر دستگاه‌های برقی خانگی کاربرد دارد. مثلا برای ساخت وسایل و دستگاه‌هایی مانند چرخ‌گوشت، جاروبرقی، سشوار و حتی سیستم‌های خنک‌کننده هوا از این موتورها استفاده می‌شود. به جز این مورد، از الکتروموتورها در صنعت ساختمان و ساخت و ساز هم استفاده گسترده‌ای می‌شود. یکی از این کاربردها را در مورد قبلی بازگو کردیم. در واقع استفاده از موتور برق برای کارکرد بالابر و مواردی از این دست، بخشی از کاربردهای الکتروموتور در صنعت ساختمان به شمار می‌آید.
کاربرد الکتروموتور در خودروهای برقی
یکی از بزرگ‌ترین و پیشرفته‌ترین صنایعی که در آن از الکتروموتور استفاده می‌شود، صنایع تولیدات خودرو برقی است. خودروهای برقی نیاز به الکتروموتور AC دارند. به طور مثال الکتروموتور آسنکرون برای ساخت بیشتر خودروهای برقی استفاده می‌شود.
کاربرد الکتروموتور
بیشتر بخوانید: دیزل ژنراتور چیست؟ هرآنچه که باید بدانید!
نتیجه‌گیری
در این مقاله اشاره کردیم که الکتروموتورها چه کاربردهایی دارند و چگونه کار می‌کنند. همچنین انواع و اجزای آن‌ها را هم معرفی نمودیم. با وجود مطالعه این مقاله باید اطلاعات کاملی در زمینه الکتروموتورها داشته باشید. برای مطالعه بیشتر در زمینه برق و لوازم الکتریکی به سایت برقچی مراجعه نمایید. پلتفرم برقچی اطلاعات وسیعی درباره انواع لوازم الکتریکی را در اختیارتان می‌گذارد.
سوالات متداول
سیم پیچی الکتروموتور چیست؟
سیم پیچی الکتروموتور، یک نوع از موتور الکتریکی است که از سیم‌های فلزی، خصوصا مسی، برای پیچ‌های محور استفاده می‌کند و بر پایه قوانین الکترومغناطیسی، کار می‌کند.
آیا الکتروموتور، همان ژنراتور برق است؟
خیر، الکتروموتور انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کند، ولی ژنراتور برعکس عمل می‌نماید. یعنی انرژی مکانیکی را به الکتریکی تبدیل می‌کند.
قدرت الکتروموتور بیشتر است یا دیزل ژنراتور؟
دیزل ژنراتور به طور کلی قدرت بیشتری دارد. در واقع از آن برای برق‌رسانی در مراکز خدماتی مهم و بزرگ مانند بیمارستان‌ها استفاده می‌شود. اما در کل قدرت این دستگاه‌ها با توجه به نوعی که خریداری می‌کنید ممکن است متفاوت باشد.
دیدگاه شما