انواع کارت گرافیک

در زمان خرید یک کامپیوتر یا موبایل مهم‌ترین چیزی که باید در نظر بگیرید انواع کارت گرافیک به کار رفته در آن است. چراکه فعالیت یک دستگاه تصویری تنها با وجود پردازنده گرافیکی آن میسر خواهد بود. به عبارت دیگر، تمامی گوشی‌های هوشمند، کامپیوترها، لپ تاپ‌ها و تبلت‌ها نیز برای انجام فعالیت‌های خود به یک کارت گرافیک خوب نیاز دارند. بنابراین اگر شما قصد خرید موبایل، لپ تاپ استوک یا آکبند را دارید، اولین چیزی که باید در نظر داشته باشید نوع کارت گرافیک و توان عملیاتی دستگاه است. از این رو با این مقاله از برقچی همراه باشید تا شما را با انواع مختلف کارت گرافیک بیش‌تر آشنا کنیم.

فهرست مقاله: 

• کارت گرافیک چیست؟
• انواع کارت گرافیک
• برندهای تولید کننده کارت گرافیک
• انواع اسلات های کارت گرافیک روی مادربرد
• انواع پورت گرافیک

کارت گرافیک چیست؟

همانطور که گفته شد، کارت گرافیک یکی از اصلی‌ترین قطعات لپ تاپ و کامپیوتر یا موبایل به‌شمار می‌رود که خود به تنهایی یک مجموعه مستقل را تشکیل می‌دهد. این قطعه علاوه بر آماده‌سازی تصاویر، مسئولیت رندر داده‌های تصویری و ویدیویی موجود را برعهده دارد. یعنی داده‌های مورد نظر را به سیگنال‌های قابل درک برای نمایشگر تبدیل کرده و کار پردازنده اصلی دستگاه را تاحدودی راحت‌تر می‌کند. پشتیبانی از طیف گسترده‌تری از رنگ‌ها و ارائه کیفیت بالای تصویر از دیگر ویژگی‌های کارت گرافیک محسوب می‌شوند که در کامپیوترهای گیمینگ و در زمان تدوین ویدیو بسیار حائز اهمیت است.

GPU چیست؟

پیش از روی کار آمدن انواع کارت گرافیک، وظیفه ترجمه و تفسیر داده‌ها بر عهده قطعه دیگری به نام GPU بود. اما با توسعه بیش‌تر تکنولوژی و خصوصا تصاویر و جلوه‌های ویژه امروزی، GPU پاسخگو نبوده و ابزاری کارآمد‌تر یعنی کارت گرافیک جایگزین آن شد. با این‌وجود GPU هنوز هم به عنوان بخشی از کارت گرافیک به کار خود ادامه می‌دهد.

GPU در واقع از عبارت Graphics Processing Unit گرفته شده و به معنای واحد پردازنده گرافیکی است. GPU یک قطعه کوچک تراشه مانند است که قابلیت تولید تصاویر قابل درک را داشته و مترجم و مغز کارت گرافیک به‌شمار می‌رود. یعنی هر چقدر قدرت تراشه GPU بیش‌تر باشد، توان گرافیکی کارت نیز بالاتر می‌رود. بنابراین اجرای بازی‌ها و جلوه‌های پیچیده در کامپیوترهای گیمینگ به GPU های قدرتمندتری نیاز دارد.

انواع کارت گرافیک

اساسا کارت‌های گرافیک را می‌توان در سه دسته زیر تقسیم‌بندی کرد:

کارت گرافیک آن‌برد یا Integrated

کارت گرافیک آن‌برد همانطور که از نام آن پیداست، به عنوان بخش جداگانه‌ای از پردازنده مرکزی (CPU) محسوب نشده، بلکه به صورت یکپارچه طراحی و ایجاد شده است. در گذشته GPU ها به شکل یک چیپ جدا بر روی مادربرد نصب شده و وظیفه ارائه جلوه‌های تصویری را داشتند. بسیاری از کامپیوتر‌ها و لپ‌تاپ‌ها از کارت گرافیک آن‌برد برخوردار هستند. اگرچه عملکرد گرافیکی این نوع کارت چندان قوی نبوده و قابلیت ارتقاء ندارند، اما برای انجام کارهای معمولی نظیر وب‌گردی، تماشای فیلم و ایجاد سند مناسب هستند.

کارت گرافیک مجزا یا Discrete

کارت‌ گرافیک Discrete یکی از بهترین انواع کارت گرافیک محسوب می‌شود که بیش‌تر برای سیستم‌های گیمینگ و پیشرفته کاربرد دارد. این نوع کارت‌ها به شکل جداگانه بر روی مادربورد نصب شده و نسبت به سایر سخت‌افزارهای سیستم قیمت بالاتری دارند. قدرت و سرعت بالای رندر کارت گرافیک مجزا در کنار کیفیت خوبی که ارائه می‌دهد باعث می‌شود که کار تدوین، ویرایش ویدیو و حتی انجام بازی‌های پیچیده بسیار راحت‌تر انجام شود.

کارت گرافیک اکسترنال یا eGPU

تجربه لذت‌بخش استفاده از یک لپ تاپ سبک و خوش دست در کنار قابلیت‌های یک سیستم قدرتمند گیمینگ شاید برای شما دور از تصور باشد. اما با استفاده از کارت‌های گرافیک اکسترنال اصلا غیرممکن نیست. با اینکه کارت گرافیک eGPU در مقایسه با کارت‌های Discrete عملکرد نسبتا ضعیف‌تری از خود نشان می‌دهند اما باز هم در زمره قوی‌ترین انواع کارت گرافیک قرار می‌گیرند. این نوع کارت را می‌توان به راحتی از طریق پورت USB-C یا Thunderbolt 3 به لپ تاپ متصل نمود.

حتما بخوانید: راهنمای خرید کارت گرافیک برای کامپیوتر و لپ تاپ

برندهای تولید کننده کارت گرافیک

امروزه بازار انواع کارت گرافیک، عرصه رقابت دو غول تولید کننده برتر یعنی انویدیا (Nvidia) و Ati Radeon است. لازم به ذکر است کیفیت و عملکرد کارت‌های گرافیک دو شرکت Nvidia و Radeon تقریبا به یک اندازه بوده و شرکت‌هایی نظیر ایسوس (ASUS)، MSI، گیگابایت (Gigabyte) و INNO3D برای تولید کارت‌های گرافیکی خود از تراشه‌های تولیدی این دو شرکت بهره می‌برند.

کارت های گرافیک Nvidia

کارت‌های گرافیک شرکت انویدیا معمولا در سیستم‌های حرفه‌ای مورد استفاده قرار گرفته و در سه نوع Quadro و GeForce و Tesla به بازار عرضه می‌شوند. این شرکت رقابتی تنگاتنگ با برند AMD داشته و یکی از محبوب‌ترین تولید‌کنندگان کارت و پردازنده‌های گرافیکی (GPU) به شمار می‌رود. از سری محصولات قدرتمند این برند می‌توان به تایتان یا سری TI اشاره کرد که نسبت به سایرین از قدرت بالاتری برخوردار بوده و گران‌تر هستند. یکی از جدیدترین کارت‌های گرافیک تولیدی Nvidia سری RTX است که قابلیت پشتیبانی از تکنولوژی پیشرفته RAY TRACING را دارد.

کارت های گرافیک AMD

برند AMD یکی دیگر از تولید کنندگان برتر کارت گرافیک در جهان است که به خاطر کیفیت بسیار خوب، قیمت مناسب و عملکرد عالی محصولات خود محبوبیت و جایگاه ویژه‌ای در بازار به دست آورده است. با اینکه در چند سال اخیر در مقایسه با برند انویدیا، مدل‌ها و فناوری ساخت محصولات آن به‌طور ناچیزی پایین‌تر به‌نظر می‌رسد اما این موضوع نتوانسته کیفیت تولیدات آن را تحت شعاع قرار دهد. برای مثال، کارت گرافیک سری 6000 این برند که با پسوند XT ارائه شده است، از تکنولوژی مشابه RTX انویدیا بهره برده است.

حتما بخوانید: بهترین کارت گرافیک برای ماینینگ ارز دیجیتال (بنچ مارک و رتبه)

انواع اسلات های کارت گرافیک روی مادربرد

اسلات‎‌های کارت گرافیکی در واقع همان شیارهایی هستند که جهت نصب کارت‌های گرافیک اضافی بر روی مادربرد تعبیه شده‌اند. همین اسلات‌ها هستند که امکان ارتقاء کارت گرافیک کامپیوترها و لپ‌تاپ‌ها را فراهم می‌کنند. در بخش زیر به معرفی برخی از آنها پرداخته‌ایم:

PCI (Peripheral Component Interconnect)

اسلات‌های سری PCI در زمره اولین اسلات‌هایی هستند که به عنوان یک رابط موازی بر روی مادربردها طراحی شده‌اند. شما می‌توانید علاوه‌بر امکان اضافه کردن کارت‌های گرافیک، با کمک پهنای باند کوچکی که دارند از پورت‌های ورودی و خروجی بیش‌تری نیز بهره‌مند شوید.

AGP (Accelerated Graphics Port)

اسلات‌های نوع AGP نسبت به PCI پیشرفته‌تر بوده و به GPU اجازه می‌دهد که دسترسی کاملی به حافظه اصلی سیستم داشته باشد. از لحاظ فرکانس نیز ورژن‌های سری 2، 3 و پرو این نوع اسلات سرعت دو یا سه برابر بالاتری در مقایسه با سری PCI ارائه می‌دهند.

PCI-E (PCI Express)

اسلات PCI-E که ورژن بهبود یافته سری PCI است از سرعت انتقال بسیار خوبی برخوردار بوده و یک رابط سریالی به‌شمار می‌رود. اندازه شیارهای این نوع اسلات با توجه به میزان پهنای باند ارائه شده با یکدیگر متفاوت است. به عبارت دیگر، هر چقدر که پهنای باند بالاتر باشد به اسلات بزرگ‌تری برای پشتیبانی از آن نیاز است. اسلات‌های PCI-E به ترتیب در پهنای باند X1، X4، X8 و X16 ارائه شده‌اند که سری X16 بزرگترین شیارهای ممکن را دارد.

انواع پورت کارت گرافیک

یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی که در زمان خرید انواع کارت گرافیک باید در نظر بگیرید، نوع پورت آن است. چراکه کارت گرافیک مورد نظر باید متناسب با پورت مانتیور دستگاه شما باشد. البته اکثر کارت‌های گرافیکی امروزه به دو تا 4 پورت خروجی مجهز هستند که امکان اتصال به سیستم را به‌راحتی فراهم می‌کنند. در ادامه به معرفی چند مورد از این نوع پورت‌ها می‌پردازیم:

پورت VGA

یکی از اولین پورت‌های خروجی کارت گرافیک، پورت‌های سری VGA هستند که اکثرا با نام D-Sub شناخته می‌شوند. این نوع پورت که مخفف عبارت Video Graphics Array (آرایه گرافیکی ویدیو) وظیفه انتقال سیگنال‌های آنالوگ را برعهده دارد. با اینکه پورت VGA نسبت به سایرین بازدهی کمتری را دارد اما عملکرد نسبتا خوبی از خود ارائه می‌دهد.

پورت DVI

پورت DVI که از عبارت Digital Visual Interface (به معنای رابط تصویری دیجیتال) اقتباص شده است، در واقع یک فرمت اتصال نمایش است که برای انتقال تصاویر بدون صدا کاربرد دارد. این پورت سیگنال‌های آنالوگ را به سیگنال‌های دیجیتال تبدیل کرده و در انواع DVI-D و DVI-I ارائه شده است. پورت DVI معمولا در مانیتورهای مسطح پشتیبانی شده و برای اتصال کارت گرافیک به نمایشگر نیز کاملا مناسب است.

پورت HDMI

این نوع پورت برای انتقال محتوای صوتی و تصویری از یک دستگاه به دستگاه دیگر کاربرد دارد و در سیستم‌هایی نظیر تلویزیون، کامپیوتر، لپ‌تاپ، کنسول، ست‌تاپ باکس و بسیاری دیگر پشتیبانی می‌شود. از آنجایی که پورت HDMI قابلیت سازگاری بالایی با بیش‌تر سیستم‌ها دارد، یکی از کاربردی‌ترین روش‌های اتصال کارت گرافیک به نمایشگر محسوب می‌شود. همانطور که گفته شد این نوع پورت توانایی انتقال صدا و تصویر را به صورت همزمان فراهم می‌کند.

پورت DisplayPort

یکی از پورت‌هایی که اکثرا در سیستم‌ها و کامپیوترهای جدید مشاهده می‌شود، پورت DisplayPort است. این نوع درگاه قابلیت پشتیبانی از کیفیت بالاتری را داشته و امکان انتقال صدا، تصویر، ویدیو و سایر جلوه‌ها را به صورت همزمان ارائه می‌کند. با توجه به این موضوع که جامعه امروز بستر مناسبی برای توسعه انواع تکنولوژی و جایگزینی سیستم‌های قدیم با نوع پیشرفته‌تر به ‌شمار می‌رود، همگام شدن با این تغییرات نیازمند بروز بودن ابزارها و لوازم مورد استفاده است. بنابراین برخورداری از یک پورت توانمند که پاسخگوی افزایش قدرت پردازشی و گرافیکی مختلف باشد نیز ضرورت پیدا می‌کند.

حتما بخوانید: ویندوز سرور چیست؟ تفاوت آن با ویندوز معمولی

جمع بندی

در این مقاله با انواع کارت های گرافیک و کاربرد هر یک از آن‌ها آشنا شدید. حال با شناختن برندهای برتر سازنده این نوع کارت‌ها و آشنایی با انواع پورت به کار رفته در آن‌ها می‌دانید که چه نوع کارت گرافیکی برای لپ تاپ و کامپیوتر شما مناسب‌تر بوده و بهترین انتخاب ممکن چه خواهد بود. از اینکه تا پایان این مقاله با ما همراه بودید از شما عزیزان متشکریم. امیدواریم با درج نظرات خود، ما را در ارائه هر چه بهتر این مطالب یاری کنید.