وقتی صحبت از اینترنت و ارتباط میان دستگاهها میشود، یکی از واژه‌هایی که زیاد می‌شنویم آدرس IP است. شاید برایتان جالب باشد بدانید این آدرس، همان چیزی است که باعث میشود گوشی، لپ‌تاپ یا هر وسیله‌ی متصل به شبکه بتواند با دیگر دستگاهها متصل شود. بدون وجود آی‌پی، هیچ داده‌ای مسیر درستی برای رسیدن به مقصد نخواهد داشت. در این مقاله قرار است با زبانی ساده ذکر کنیم که آدرس IP چیست؟ و چه انواعی دارد و تجهیزات شبکه همچون سوئیچ شبکه و غیره چگونه آن را دریافت میکنند. اگر همیشه برایتان سوال بوده که آی‌پی چه نقشی در دنیای دیجیتال دارد، تا پایان این محتوا همراه ما باشید.
IP (internet protocol)چیست؟
IP یا Internet Protocol، همان زبان مشترکی است که دستگاهها و کامپیوترها در اینترنت برای شناسایی و ارتباط با یکدیگر استفاده میکنند. هر دستگاه متصل به شبکه، چه کامپیوتر، گوشی هوشمند یا سرور، برای ارسال و دریافت اطلاعات به یک شماره منحصر به‌فرد نیاز دارد و این شماره همان آی‌پی است. میتوان آی‌پی را مانند اثر انگشت یا کد ملی دستگاهها در دنیای دیجیتال تصور کرد که باعث میشود هر دستگاه از دیگری متمایز شود.
وقتی شما یک وبسایت را باز میکنید، درخواست شما ابتدا به سرور ارسال میشود و پس از پردازش، پاسخ به دستگاه شما بازمی‌گردد؛ این مسیر بدون آی‌پی غیرقابل اجرا خواهد بود. به همین دلیل آی‌پی نقش کلیدی در برقراری ارتباط امن و دقیق در اینترنت دارد و بدون آن، شبکههای دیجیتال قادر به انتقال داده‌ها و مدیریت ارتباطات نخواهند بود. به طور خلاصه در پساخ به سوال آدرس IP چیست؟ باید بگوییم، این سیستم ساده اما حیاتی، ستون فقرات اینترنت محسوب میشود.
انواع آدرس های IP
انواع IP با توجه به نحوه تخصیص، میزان پایداری و کاربردشان متفاوت هستند و شناخت آنها برای مدیریت بهینه شبکه ضروری محسوب میشود. استفاده درست از انواع IP به کاربران و مدیران شبکه اجازه می‌دهد جریان داده‌ها را بدون خطا هدایت کنند و دسترسی امن به منابع فراهم شود. آشنایی با این دسته‌بندی‌ها همچنین موجب کاهش اختلالات و افزایش اعتماد به عملکرد شبکه خواهد شد. در ادامه با انواع و مفهوم آدرس IP در اینترنت به صورت کامل آشنا خواهید شد.
| نوع IP | توضیح کوتاه | کاربرد اصلی | نکات مهم |
| IP استاتیک | آدرس دائمی که به یک دستگاه اختصاص داده میشود | سرورها، تجهیزات حیاتی شبکه، دستگاه‌هایی با اتصال مستمر | امکان تنظیم دستی آدرس IP، ثبات در انتقال داده و امنیت بالا |
| IP داینامیک | آدرس موقت که به صورت خودکار توسط سرور DHCP اختصاص می‌یابد | کاربران خانگی، شبکههای عمومی، محیط‌های با تعداد دستگاه زیاد | کاهش نیاز به تنظیمات دستی، انعطاف‌پذیری بالا، مدیریت بهینه منابع |
| IP valid | آدرس معتبر و مطابق استاندارد پروتکل اینترنت | شبکه داخلی و اینترنت، انتقال امن داده‌ها | تضمین صحت عملکرد شبکه، کاهش خطاهای ارتباطی، شناسایی دقیق دستگاهها |
| IP invalid | این آدرس IP فقط در شبکه داخلی معتبر است و در اینترنت عمومی کار نمی‌کند. | استفاده برای امنیت یا مدیریت | قطع ارتباط، خطای انتقال داده، اختلال در عملکرد شبکه |
| IP مشترک | آدرسی که بین چند دستگاه به اشتراک گذاشته میشود | شبکههای NAT، محیط‌های با منابع محدود | صرفه‌جویی در منابع، ممکن است شناسایی دقیق دستگاهها محدود شود |
IP استاتیک
شاید در ابتدا، برای شما سوال پیش بیاید که آدرس IP ثابت چیست؟ این IP در واقع همان IP استاتیک است که به‌طور دائمی به یک دستگاه اختصاص داده میشود. این نوع IP برای سرورها و تجهیزات شبکه که نیازمند اتصال مستمر هستند، بسیار مناسب است. مزیت بارز آن امکان تنظیم دستی آدرس IP و مدیریت پایدار سرویس‌ها و منابع شبکه است.
استفاده از IP استاتیک باعث میشود مسیرهای انتقال داده بدون وقفه و با کمترین اختلال انجام شود و امنیت شبکه افزایش یابد. مدیران شبکه می‌توانند با استفاده از این نوع IP، انواع فایروال و سرویس‌های میزبانی را به‌طور دقیق پیکربندی کنند و ثبات ارتباطات را تضمین نمایند.
IP داینامیک
دستگاه‌های خانگی و شبکههای عمومی معمولاً از IP پویا یا همان IP داینامیک بهره می‌برند که به‌صورت خودکار و موقت به آنها اختصاص داده میشود. این نوع IP مدیریت منابع شبکه را ساده میکند و نیاز به تنظیمات پیچیده را کاهش می‌دهد. همچنین تخصیص هوشمندانه این IP از هدررفت آدرسها جلوگیری کرده و انعطاف مناسبی برای شبکه ایجاد میکند.
کاربران می‌توانند بدون نگرانی از تغییرات مداوم آدرس، از خدمات اینترنتی استفاده کنند. IP داینامیک به حفظ تعادل بین کارایی شبکه و مصرف بهینه منابع کمک شایانی میکند و برای محیط‌هایی با تعداد دستگاه زیاد انتخاب مناسبی محسوب میشود.
آی پی valid
آی پی valid، آدرسهایی هستند که از نظر استانداردهای پروتکل اینترنت معتبر تشخیص داده میشوند و قابلیت استفاده در شبکه را دارند. این آدرسها انتقال داده‌ها را به‌صورت امن و بدون خطا امکان‌پذیر میسازند.
استفاده از IP valid موجب افزایش اطمینان در عملکرد شبکه میشود و اختلالات ارتباطی را کاهش می‌دهد. هرگونه نقص در فرمت یا تخصیص، آدرس را غیرمعتبر می‌سازد و سیستم قادر به ارسال اطلاعات نخواهد بود. اهمیت آدرس IP در شبکه به‌واسطه توانایی شناسایی صحیح دستگاهها و تضمین جریان داده‌ها با کیفیت مناسب مشخص میشود.
آی پی invalid
آدرسهایی که استانداردهای پروتکل اینترنت را رعایت نمی‌کنند، IP invalid نامیده میشوند و استفاده از آنها در شبکه ممکن نیست. این آدرسها معمولاً به‌دلیل اشتباه در تنظیمات دستی، نقص در سرور DHCP یا خطای تجهیزات شبکه ایجاد میشوند.
تلاش برای بهره‌گیری از IP invalid منجر به اختلال در انتقال داده‌ها، قطع ارتباط و کاهش کارایی شبکه خواهد شد. مدیران شبکه باید این آدرسها را شناسایی و اصلاح کنند تا ثبات و امنیت شبکه حفظ شود.
IP مشترک
IP مشترک به آدرسهایی گفته میشود که بین چند دستگاه به‌اشتراک گذاشته شده‌اند و معمولاً در شبکههای NAT یا محیط‌هایی با منابع محدود مشاهده میشوند. این نوع IP امکان صرفه‌جویی در منابع و مدیریت بهینه آدرسها را فراهم می‌آورد.
با وجود اینکه شناسایی دقیق دستگاهها ممکن است محدود شود، اما در شبکههای خانگی و محیط‌هایی با تعداد کاربران بالا، IP مشترک کارایی قابل قبولی ارائه می‌دهد. استفاده هوشمندانه از این IP باعث ایجاد تعادل بین صرفه‌جویی در منابع و دسترسی مطمئن به سرویس‌ها میشود و تجربه کاربری مناسبی را فراهم میکند.
تجهیزات شبکه شما چگونه آدرس IP خود را دریافت میکند؟
همانطور که میدانید هر دستگاهی که به شبکه متصل میشود، برای برقراری ارتباط مؤثر با سایر تجهیزات اکتیو شبکه و دسترسی به اینترنت، نیازمند دریافت آدرس IP است. این شناسه به دستگاه اجازه می‌دهد موقعیت خود را در شبکه شناسایی کند و مسیر انتقال داده‌ها را مشخص نماید. نحوه تخصیص این آدرس به عوامل مختلفی مانند نوع دستگاه، پیکربندی شبکه و نیازهای مدیریتی بستگی دارد. گاهی این تخصیص به صورت خودکار انجام میشود و گاهی مدیر شبکه به صورت دستی اقدام میکند تا دستگاهها به بهترین شکل ممکن با شبکه هماهنگ شوند و عملکرد پایدار داشته باشند.
دریافت IP به صورت خودکار
در شبکههای مدرن، اغلب دستگاهها از پروتکل DHCP برای اختصاص خودکار آدرس IP بهره می‌برند. هنگامی که یک دستگاه تازه به شبکه متصل میشود، ابتدا پیامی برای شناسایی سرور DHCP ارسال میکند و سپس سرور با پیشنهاد یک آدرس آزاد و اطلاعات تکمیلی شبکه، پاسخ می‌دهد. دستگاه پس از بررسی پیشنهاد، تأیید خود را ارسال کرده و سرور این تخصیص را نهایی میکند.
این روش مدیریت شبکه را ساده‌تر میکند، زیرا تداخل آدرسها کاهش می‌یابد و دستگاهها بدون دخالت کاربر، آماده استفاده میشوند. با این حال، آدرس اختصاص‌یافته معمولاً پویا است و ممکن است با گذر زمان تغییر کند.
دریافت IP به صورت دستی
برخی از تجهیزات شبکه نیاز دارند همیشه با یک شناسه ثابت شناسایی شوند، برای مثال سرورها، چاپگرهای شبکه و دوربین‌های امنیتی. در این موارد، تنظیمات آدرس IP به صورت دستی انجام میشود و مدیر شبکه مقادیر موردنیاز را به هر دستگاه اختصاص می‌دهد. این روش ثبات و قابلیت اطمینان بالایی ایجاد میکند و دسترسی مداوم به دستگاهها را تضمین میکند. با این حال، مدیریت دستی آدرسها در شبکههای بزرگ می‌تواند پیچیده و مستعد خطا باشد، زیرا باید اطمینان حاصل شود که هیچ آدرس تکراری یا ناسازگاری در شبکه رخ ندهد و تمامی تجهیزات به درستی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
چگونه آدرس IP خود را پیدا کنیم؟
شناخت آدرس IP برای هر کاربری که از رایانه، لپ‌تاپ یا تلفن همراه استفاده میکند ضروری است، زیرا این آدرس مانند یک شناسه دیجیتال عمل میکند و مسیر ارتباطی میان دستگاه شما و سایر نقاط شبکه را تعیین می‌نماید. آدرس IP مجموعه‌ای از اعداد است که موقعیت دستگاه را در شبکه مشخص میکند و بدون آن، هیچ داده‌ای نمی‌تواند به مقصد درست منتقل شود. آگاهی از روش‌های مختلف یافتن آی‌پی به شما کمک میکند تا هنگام بروز مشکلات شبکه، سریع‌تر علت را بیابید یا در صورت نیاز، تنظیمات اتصال اینترنت را مدیریت نمایید. در ادامه روش هایی را ذکر خواهیم کرد تا به پاسخ سوال، چگونه آدرس آی پی سیستمم رو بفهمم؟ دست پیدا کنید.
پیدا کردن IP کامپیوتر از طریق CMD
در محیط ویندوز، یکی از مطمئن‌ترین روش‌ها برای مشاهده‌ی آدرس IP استفاده از ابزار CMD یا همان Command Prompt است. این برنامه به شما اجازه می‌دهد تا از طریق نوشتن چند دستور ساده، اطلاعات شبکه را مشاهده کنید. برای شروع، از منوی Start گزینه‌ی Run را جست‌وجو کرده و آن را باز کنید. سپس در کادر ظاهرشده عبارت CMD را بنویسید و کلید Enter را فشار دهید تا پنجره‌ی سیاه‌رنگ باز شود.
در این بخش دستور ipconfig را وارد کنید و مجدداً Enter را بزنید تا اطلاعات شبکه نمایش داده شود. در میان داده‌ها به‌دنبال IPv4 Address بگردید که همان آدرس آی‌پی شماست. این روش علاوه بر آی‌پی، جزئیاتی مانند Default Gateway و Subnet Mask را نیز نشان می‌دهد و برای کاربران فنی که به داده‌های دقیق‌تری نیاز دارند، بسیار کاربردی است.
پیدا کردن IP کامپیوتر از طریق Network Connection
در صورتی‌که تمایل دارید بدون استفاده از محیط دستوری، آی‌پی خود را مشاهده کنید، میتوانید از بخش Network Connection در Control Panel کمک بگیرید. برای دسترسی به این بخش از تنظیمات آدرس IP کافی است در منوی Start عبارت Network Connection را جست‌وجو کرده و وارد آن شوید. سپس شبکهای را که به آن متصل هستید انتخاب کرده و روی آن راست‌کلیک نمایید.
گزینه‌ی Status را انتخاب کنید و در پنجره‌ی بازشده روی Details بزنید. در این بخش میتوانید آدرس آی‌پی خود را در قسمت IPv4 Address مشاهده کنید. این روش برای کاربران مبتدی بسیار مناسب است، زیرا محیطی گرافیکی و ساده دارد. همچنین امکان دیدن سایر اطلاعات شبکه مانند DNS و Gateway را فراهم می‌سازد و نیازی به استفاده از دستورات پیچیده نیست.
پیدا کردن IP اندروید و iOS از طریق تنظیمات
در تلفن‌های همراه نیز میتوانید به‌سادگی میتوانید برای دریافت آدرس IP دستگاه خود اقدام کنید. در گوشیهای اندرویدی، ابتدا به بخش Settings بروید، سپس گزینه‌ی About Phone یا در برخی نسخه‌ها About Device را انتخاب کنید. حالا وارد بخش Status شوید تا در قسمت IP Address، آدرس آی‌پی نمایش داده شود.
در سیستم‌عامل iOS نیز مسیر مشابهی وجود دارد. برای این کار به Settings بروید، بخش Wi-Fi را باز کنید و روی علامت i کنار شبکه‌ی متصل‌شده بزنید تا آی‌پی را ببینید. این دو روش، سریع و مطمئن هستند و نیازی به نصب برنامه‌ی اضافی ندارند. از آن‌جا که داده‌ها مستقیماً از تنظیمات سیستم استخراج میشوند، نتیجه همیشه دقیق و به‌روز خواهد بود.
پیدا کردن IP گوشی از طریق اپلیکیشن
اگر علاقه‌مند هستید جزئیات بیشتری درباره‌ی شبکه‌ی خود بدانید، استفاده از اپلیکیشن‌های تخصصی گزینه‌ی مناسبی است. در سیستم‌عامل اندروید، برنامه‌هایی مانند My IP اطلاعات کاملی درباره‌ی آدرس آی‌پی، موقعیت سرور و نوع اتصال در اختیار کاربر قرار میدهند. کاربران آیفون نیز می‌توانند از برنامه‌ی What’s My IP Address استفاده کنند تا ضمن مشاهده‌ی آی‌پی، اطلاعاتی مانند نسخه‌ی IPv4 یا IPv6 و سرعت اتصال را بررسی نمایند. این نرم‌افزارها رابطی ساده و زیبا دارند و برای افرادی که می‌خواهند داده‌های شبکه را به‌صورت تصویری ببینند، بسیار مفید هستند. با استفاده از این برنامه‌ها، حتی کاربران غیرمتخصص نیز می‌توانند در چند ثانیه از وضعیت اتصال خود آگاه شوند.
پیدا کردن آی‌پی کامپیوتر و گوشی به کمک گوگل
اگر به‌دنبال روشی سریع و بی‌دردسر هستید، کافی است مرورگر خود را باز کرده و عبارت My IP را در نوار جست‌وجو بنویسید. گوگل به‌صورت خودکار آدرس آی‌پی عمومی شما را در بالای نتایج نمایش می‌دهد. این روش در همه‌ی مرورگرها و دستگاهها چه از لپ‌تاپ استفاده کنید و چه از تلفن همراه قابل استفاده است. البته باید توجه داشته باشید که این شیوه فقط زمانی کار میکند که به اینترنت متصل باشید. با این روش، نیازی به ورود به تنظیمات سیستم یا اجرای برنامه‌های جانبی نخواهید داشت. ساده بودن و سرعت بالای این روش باعث شده بسیاری از کاربران برای بررسی آی‌پی عمومی خود از آن استفاده کنند.
پیدا کردن IP در مک (macOS)
در رایانه‌های مک نیز میتوان آدرس آی‌پی را به‌راحتی پیدا کرد. ابتدا به بخش System Preferences بروید و گزینه‌ی Network را باز کنید. در لیست سمت چپ، شبکه‌ی فعال خود (Wi-Fi یا Ethernet) را انتخاب نمایید. سپس در قسمت سمت راست صفحه، در کنار عبارت Status، آدرس آی‌پی دستگاه نوشته شده است. سیستم‌عامل مک با دقت بالا اطلاعات شبکه را نمایش می‌دهد و محیطی تمیز و قابل فهم برای کاربران فراهم می‌سازد. با استفاده از این روش، میتوانید بدون نیاز به دستورات خاص، تمام جزئیات مربوط به اتصال اینترنت خود را مشاهده کنید.
دو استاندارد برای آدرس IP وجود دارد:
آدرس IP نسخه ۴ (IPv4) و آدرس IP نسخه ۶ (IPv6). همه کامپیوترهای دارای آدرسهای IP دارای آدرس IPv4 هستند و بیشتر آنها از سیستم آدرس جدید IPv6 نیز استفاده میکنند. در اینجا تفاوت‌های بین این دو نوع آدرس آورده شدهاست:
- IPv4 از ۳۲ بیت دودویی یا binary برای ایجاد یک آدرس منحصر به فرد در شبکه استفاده میکند. یک آدرس IPv4 توسط چهار عدد که با نقطه جدا میشوند، بیان میشود. هر عدد دهدهی یا decimal (در پایه ۱۰) نمایشی است برای یک عدد دودویی هشت رقمی (در پایه ۲) که یک حالت هشتایی نیز نامیده میشود. برای مثال: 27.61.137
- IPv6 از ۱۲۸ بیت دودویی برای ایجاد یک آدرس منحصر به فرد در شبکه استفاده میکند. یک آدرس IPv6 توسط هشت گروه از اعداد شانزدهشانزدهی یا hexadecimal (در مبنای ۱۶) که توسط دونقطه(:) جدا میشوند، بیان میشود، مانند 2001:cdba:0000:0000:0000:0000:3257:9652. گروه‌هایی از اعداد که شامل 4 صفر هستند اغلب برای ذخیره فضا حذف میشوند و یک دونقطه (:) برای نشان دادن فاصله باقی می‌ماند(مانند 2001:cdba::3257:9652).
در شروع پیدایش IPv4، عملکرد آدرسدهی چگونه بود؟
در آغاز کار سیستم آدرسدهی IPv4، اینترنت کاربردهای تجاری که امروز دارد را نداشت، و بیشتر شبکه‌ها خصوصی بودند و از شبکههای دیگر در سراسر جهان مجزا بودند. زمانی که اینترنت جهانی شد، داشتن تنها ۳۲ بیت برای شناسایی یک آدرس اینترنتی منحصر به فرد باعث نگرانی‌هایی شد مبنی بر اینکه به زودی آدرسهای IP کافی برای اختصاص به تجهیزات شبکه وجود نخواهد داشت. در IPv4، ۲۳۲ ترکیب ممکن وجود دارد که کم‌تر از ۴.۳ میلیارد آدرس منحصر به فرد از این ترکیبات ساخته میشود. ظهور IPv6 با افزایش آدرسهای ممکن به ۱۲۲۶ آدرس، نگرانیها را به کلی برطرف کرد. در ادامه بررسی خواهیم کرد که چطور میتوان آدرسهای IPv4 وIPv6 اختصاص داده شده به تجهیزات شبکه مانند کامپیوترها و گوشیهای موبایل را فهمید.
انواع کلاس‌های آدرس IP
همانطور که گفته شد، آدرسهای IPv4 نشان‌دهنده چهار عدد دودویی هشت رقمی است. این بدان معنی است که هر عدد می‌تواند مقادیر ۰۰۰۰۰00۰ تا ۱۱۱۱۱۱11 در سیستم دودویی، یا ۰ تا ۲۵۵ در سیستم دهدهی (در مبنای 10) را داشته باشد. به عبارت دیگر از 0.0.0.0 تا 255.255.255.255. هرچند برخی از اعداد در این دامنه برای اهداف خاص در شبکههای TCP/IP ذخیره شده‌اند. این آدرسهای ذخیره توسط مراجع در آدرسدهی TCP/IP و آیانا (Internet Assigned Numbers Authority یا به اختصار IANA)، شناخته میشوند. چهار آدرس ذخیره خاص عبارتند از:
- 0.0.0: این آدرس نماینده شبکه پیش‌فرض است، که مفهوم انتزاعی متصل بودن به یک شبکه TCP/IP است.
- 255.255.255: این آدرس برای پخش پیامهای عمومی روی شبکه یا پیام‌هایی که باید به تمام کامپیوترهای شبکه برود، ذخیره شدهاست.
- 0.0.1: این آدرس loopback (رجوع) نامیده میشود، به این معنی که کامپیوتر شما برای شناسایی خودش از آن استفاده میکند؛ چه یک آدرس IP مشخص داشته باشد و چه نداشته باشد.
- 254.0.1 تا 169.254.255.254: این محدوده مختص به آدرسدهی خودکار IPهای خصوصی (Automatic Private IP Addressing یا به اختصار APIPA) است که زمانی که یک کامپیوتر موفق به دریافت آدرس از سرور DHCP نمیشود، به طور خودکار برای آن کامپیوتر یا دیگر تجهیزات شبکه اختصاص داده میشود.
زیرشبکه یا subnet
سایر آدرسهای ذخیره، برای کلاس‌های زیرشبکه (subnet) هستند. زیرشبکه، شبکهای کوچک‌تر از تجهیزات شبکه متصل به یک شبکه بزرگ‌تر از طریق یک روتر است. زیرشبکه می‌تواند سیستم آدرس خود را داشته باشد بنابراین تجهیزات شبکه روی یک زیرشبکه می‌توانند به سرعت بدون ارسال داده به شبکه بزرگ‌تر، با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. پیکربندی یک روتر در یک شبکه TCP/IP، از جمله اینترنت، برای شناسایی یک یا چند زیرشبکه و ترافیک شبکه صورت گرفتهاست. آدرسهای IP رزرو شده برای زیرشبکه ها در زیر آورده شدهاست:
- 0.0.0 تا 10.255.255.255: این آدرسها در کلاس A دامنه آدرس 1.0.0.0 تا 127.0.0.0 قرار میگیرد، که بیت اول در آنها صفر است.
- 16.0.0 تا 172.31.255.255: این آدرسها در محدوده آدرس کلاس B 128.0.0.0 تا 191.255.0.0 قرار می‌گیرند که در آنها دو بیت اول ۱۰ هستند.
- 168.0.0 تا 168.255.255: این آدرسها در محدوده کلاس C از 192.0.0.0 تا 223.255.255.0 قرار می‌گیرند که در آنها سه بیت اول ۱۱۰ است.
- ارسال چندگانه یا multicast ( قبلا کلاس D نامیده می‌شد): چهار بیت اول آدرس ۱۱۱۰ است، با آدرسهایی در محدوده 0.0.0 تا 239.255.255.255.
- ذخیرهشده برای استفاده آینده / تجربی (قبلا کلاس E نامیده می‌شد): آدرسهای 0.0.0 تا 254.255.255.254.
سه کلاس اول (کلاس‌های A، B و C) آن‌هایی هستند که بیشتر در ایجاد زیرشبکهها استفاده میشوند. در ادامه خواهیم دید که چگونه یک زیرشبکه از این آدرسها استفاده میکند. آیانا کاربردهای خاصی را برای آدرسهای ارسال چندگانه درون نیروی امور مهندسی اینترنت (Internet Engineering Task Force یا به اختصار IETF) را در سند RFC_5771 مشخص کرده‌است. با اینکه ذخیره کلاس E را در سند RFC_1112 که در سال 1989 منتشر شده است، اعلام کردند، هدف خاص و یا برنامهای برای آینده آن اختصاص داده نشدهاست. پیش از آنکه IPv6 مورد استفاده قرار بگیرد، این بحث در اینترنت جریان داشت که آیا آیانا باید کلاس E را برای استفاده عمومی برای تجهیزات شبکه موجود، در اختیار قرار دهد یا خیر.
در ادامه، به چگونگی کار زیرشبکهها خواهیم پرداخت و آدرسهایی که ذخیره نیستند را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
آدرسهای اینترنتی و زیرشبکهها
اگر از روتر استفاده میکنید، آدرس IP زیرشبکه‌های که ممکن است بر روی کامپیوتر خانگی شما باشد، به صورت مثالی در زیر آورده شدهاست:
- آدرس IP: 168.1.102
- الگوی زیرشبکه (Subnet Mask): 255.255.0
- بیست و چهار بیت (سه عدد هشتایی) که برای Network ID ذخیره شدهاست.
- هشت بیت (یک عدد هشتایی) ذخیرهشده برای تجهیزات شبکه از جمله کامپیوترها.
- ID زیرشبکه (Subnet ID) بر اساس الگوی زیرشبکه (اولین آدرس): 168.1.0
- آدرس ذخیره برای پخش پیامهای عمومی در زیرشبکه (آخرین آدرس): 168.1.255
- مثالی از آدرسهای روی شبکه یکسان: 168.1.1 و 192.168.1.103
- مثالی از آدرسهایی که روی شبکه یکسانی قرار ندارند: 168.2.1 و 192.168.2.103
علاوه بر رزرو آدرسهای IP، آیانا همچنین مسئول تعیین بلوک‌های آدرسهای IP به نهادهای مشخصی که معمولا سازمان‌های تجاری یا دولتی هستند، میباشد. ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی شما (ISP) ممکن است یکی از این نهادها باشد، یا ممکن است بخشی از یک بلوک بزرگ‌تر تحت کنترل یکی از این نهادها باشد. وقتی به اینترنت متصل می‌شوید ISP یکی از این آدرسها را به شما اختصاص می‌دهد. شما میتوانید لیست کاملی از واگذاری‌ها و ذخیره‌سازیهای آدرسهای IPv4 را در وبسایت آیانا (IANA) ببینید.
اگر تنها یک کامپیوتر را به اینترنت متصل کنید، آن کامپیوتر می‌تواند از آدرسی از ISP شما استفاده کند. بسیاری از خانه‌ها امروزه از روترها برای به اشتراک گذاشتن یک ارتباط اینترنتی بین تجهیزات شبکه مختلف استفاده میکنند.
نحوه آدرسدهی روتر
اگر از یک روتر برای به اشتراک‌گذاری یک اتصال اینترنتی بین تجهیزات شبکه استفاده میکنید، روتر آدرس IP صادر شده را مستقیما از ISP دریافت میکند. روتر سپس یک زیرشبکه برای تمام تجهیزات شبکه مانند کامپیوترها و گوشیهای موبایل متصل به خود را ایجاد و مدیریت میکند. اگر آدرس کامپیوتر شما در یکی از محدوده‌های زیرشبکه ذخیره شده که قبلا ذکر کردیم، قرار بگیرد، تجهیزات شبکه شما به جای اینکه مستقیما به اینترنت اتصال پیدا کنند، از طریق یک روتر به اینترنت متصل میشوند.
آدرسهای IP روی یک زیرشبکه دارای دو قسمت هستند:
بخش مربوط به شبکه و بخش مربوط به گره یا node (منظور تجهیزات شبکه مورد استفاده شما از قبیل گوشی موبایل یا کامپیوتر است). بخش مربوط به شبکه، خود زیرشبکه را مشخص میکند. گره که میزبان (host) نیز نامیده میشود، یکی از تجهیزات شبکه است که به شبکه متصل و نیازمند یک آدرس منحصر به فرد است. هر کامپیوتر می‌تواند دو بخش آدرس ای پی را با استفاده از یک الگوی زیرشبکه جدا کند. الگوی زیرشبکه تا حدی شبیه به آدرس IP است، اما در واقع فقط یک فیلتر است که برای تعیین بخشهای مختلف یک آدرس IP که شبکه و گره را مشخص میکند، استفاده میشود.
یک الگوی زیرشبکه متشکل از تعدادی بیت ۱ است که با تعدادی بیت ۰ دنبال میشود. بیت‌های ۱ بیتهایی از شبکه را که یک آدرس IP را نمایندگی میکنند نشان میدهند و به این طریق بخشهایی که یک گره مشخص را روی شبکه نشان میدهند، نمایان میسازند. در استاندارد IPv4، رایج‌ترین الگوهای زیرشبکه استفاده‌شده دارای هشتاییهای کاملی از 1 و 0 ها، به شرح زیر هستند:
- 0.0.0= 11111111.00000000.00000000.00000000: 8 بیت برای شبکه‌ها و ۲۴ بیت برای گره‌ها
- 255.0.0 = 11111111.11111111.00000000.00000000: ۱۶ بیت برای شبکه‌ها و ۱۶ بیت برای گره‌ها
- 255.255.0 = 11111111.11111111.11111111.00000000: 24 بیت برای شبکه‌ها و 8 بیت برای گره‌ها
نحوه تعیین الگوهای زیرشبکه در شبکههای بزرگ
افرادی که شبکههای بزرگ ایجاد میکنند، براساس تعداد زیرشبکه ها یا گرههای مورد نظر، الگوهای زیرشبکهای که به بهترین شکل عمل میکنند را تعیین میکنند. برای زیرشبکه های بیشتر، از بیت‌های بیشتری برای شبکه استفاده میشود؛ برای گرههای بیشتر در هر زیرشبکه، از بیت‌های بیشتری برای گره‌ها استفاده میشود. این ممکن است به معنی استفاده از مقادیر غیر استاندارد در الگو باشد. به عنوان مثال، اگر شما می‌خواهید از ۱۰ بیت برای شبکه‌ها و ۲۲ بیت برای گره‌ها استفاده کنید، الگوی زیرشبکه شما نیاز به استفاده از ۱۱۰۰۰۰۰ هشتایی دوم دارد، که الگوی زیرشبکه 255.192.0.0 را تولید میکند.
نکته مهم دیگر در مورد آدرسهای IP در یک زیرشبکه این است که آدرسهای اول و آخر رزرو شده‌اند. اولین آدرس خود زیرشبکه را شناسایی میکند و آخرین آدرس، آدرس انتشار را برای سیستم‌های آن زیرشبکه مشخص میکند.
برای دیدن این که چگونه تمام این اطلاعات گرد هم می‌آیند تا آدرس ای پی شما را تشکیل دهند به مطلبی که در ادامه آمدهاست توجه کنید.
نتیجه گیری
آدرس IP مانند کارت شناسایی دیجیتال برای هر دستگاه در شبکه است. این شناسه باعث میشود ارتباطی دقیق، منظم و بدون تداخل میان تجهیزات برقرار شود. دانستن تفاوت انواع آی‌پی و روش‌های دریافت آن، کمک میکند عملکرد شبکه را بهتر درک کرده و مشکلات احتمالی را سریع‌تر برطرف کنیم. چه از IP استاتیک استفاده کنید، چه داینامیک، هرکدام جایگاه خاصی در ساختار شبکه دارند. حالا که با مفهوم آدرس آی‌پی و نحوه‌ی کار آن آشنا شدید، درک خواهید کرد که بدون وجود این سیستم، اینترنت عملاً معنایی نخواهد داشت.
سوالات متداول
آدرس IP مثل یک نشانی اینترنتی است که دستگاه شما را در شبکه شناسایی میکند و امکان برقراری ارتباط با سایر سیستم‌ها را فراهم می‌سازد.
بله، با استفاده از روشهایی مثل خاموش و روشن کردن مودم، تنظیمات شبکه یا فعال کردن VPN میتوانید IP خود را تغییر دهید.
بله، وقتی از VPN استفاده میکنید، آدرس واقعی شما مخفی شده و به جای آن یک IP جدید از سرور مجازی نمایش داده میشود.
خیر همیشه، بعضی دستگاهها IP متغیر دارند که با هر اتصال تغییر میکند، اما در صورت نیاز میتوان IP ثابت تنظیم کرد.
در بعضی شرایط، مخصوصاً در شبکههای مشترک، ممکن است دو دستگاه یک IP مشابه داشته باشند که باعث اختلال در ارتباط میشود.
IP مخفف عبارت “Internet Protocol” است و به معنی پروتکل اینترنتی میباشد که نحوه شناسایی و انتقال داده‌ها در شبکه را مشخص میکند.
دیدگاه شما
ممنون خیلی مفید بود
مطلب بسیار خوبی بود
ممنون بابت اطلاعات مفیدتون