کابل برق یکی از اجزای اصلی شبکههای برقرسانی است. این کابلها وظیفه انتقال انرژی الکتریکی از منابع تولید به مصرفکنندهها را بر عهده دارند. به همین دلیل، سالم بودن کابلها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. عیب در کابلهای برق اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا میتواند منجر به قطعی برق، آسیب رسیدن به تجهیزات و حتی حوادث جانی شود. بنابراین، شناسایی و رفع عیب در کابلهای برق یکی از مهمترین اقداماتی است که باید توسط متخصصان این حوزه انجام شود. شاید برای شما سوال پیش بیاید که چگونه عیبهای کابل را شناسایی کنیم؟ در پاسخ به این سؤال باید ذکر کنیم سه روش برای عیب یابی کابل وجود دارد که ما تصمیم داریم در این محتوا به بررسی این سه روش بپردازیم به همین دلیل پیشنهاد میکنیم تا انتهای این مقاله با ما در وبسایت برقچی همراه باشید.
چگونه عیوب کابل را شناسایی کنیم؟
عیوب کابل میتواند به دلایل مختلفی مانند آسیب مکانیکی، عوامل محیطی، فرسودگی، خطا در نصب و غیره ایجاد شود. برای شناسایی عیب کابل، ابتدا باید نوع عیب را مشخص کرد. سپس، با استفاده از روش مناسب، محل عیب را تعیین نمود. در این صورت به سادگی عیب شناسایی شده برطرف میشود. برای مثال برخی از عیوب کابل مربوط به مواردی همچون قطع شدگی، اتصال کوتاه، اتصال زمین و نقص عایق میشود. حال شاید این سؤال پیش بیاید چگونه میتوان این عیوب را شناسایی کرد؟ برای شناسایی عیوب کابل، روشهای مختلفی وجود دارد.
یکی از روشهایی که میتوان از آن برای شناسایی عیوب استفاده کرد اندازهگیری مقاومت کابل است. لازم به ذکر است بدانید این روش سادهترین و سریعترین روش برای شناسایی قطع شدگی کابل به شمار میرود. در این روش، مقاومت بین دو نقطه در کابل اندازهگیری میشود. اگر مقاومت اندازهگیری شده بسیار زیاد باشد، نشان دهنده قطع شدگی کابل است. البته روشهای دیگری از جمله (اندازهگیری ولتاژ کابل، اندازهگیری ولتاژ کابل، آزمونهای لرزش کابل و آزمونهای حرارتی کابل) وجود دارند که میتوانید از آنها هم برای عیب یابی کابل استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: کابل برق چیست؟ انواع و کاربرد آن
روشهای عیب یابی کابل
در بخش قبل اطلاعاتی را در مورد روشهای عیب یابی کابل در اختیار شما قرار دادیم اما در این قسمت تصمیم داریم سه روش اصلی عیب یابی کابل را ذکر کرده و هر کدام را به صورت مجزا مورد بررسی قرار دهیم. سه روش که در این بخش با آنها آشنا خواهید شد (میزان مقاومت اتصالات، عیب یابی کابل با استفاده از دستگاه میگر و عیب یابی کابل از طریق TDR) میباشند.
میزان مقاومت اتصالات
یکی از بهترین روشها برای عیب یابی کابل (روش میزان مقاومت اتصالات) به شمار میرود. استفاده از این روش دو مزیت بزرگ برای شما به همراه دارد. اولین مزیت آن عدم نیاز به تجهیزات خاص است و مزیت دیگر هم ساده بودن این روش میباشد. البته این روش معایبی را هم به همراه دارد، برای مثال فقط برای شناسایی قطع شدگی کابل قابل استفاده است و در صورت وجود نقص عایق، ممکن است نتایج اندازهگیری اشتباه باشد.
برای اندازهگیری مقاومت اتصالات، ابتدا و انتهای کابل از مدار باز میشود. سپس، در یک سر کابل، تمام هادیها به یکدیگر اتصال کوتاه میشوند. پس از آن، با استفاده از یک اهم متر یا پل اندازهگیری مقاومت، مقاومت بین دو به دوی هادیها در طرف دیگر کابل اندازهگیری میشود. در ادامه برای تشخیص عیب باید مقاومت اندازهگیری شده با مقاومت واقعی هادیها مقایسه شود. اگر مقاومت اندازهگیری شده بسیار زیاد باشد، نشان دهنده قطع شدگی کابل است و اگر مقاومت اندازهگیری شده بسیار کم باشد، نشان دهنده اتصال کوتاه کابل است. در نهایت هم اگر مقاومت اندازهگیری شده در حد معمول باشد، نشان دهنده اتصال زمین کابل میباشد.
عیب یابی کابل با استفاده از دستگاه میگر
میگر یک دستگاه اندازهگیری است که برای اندازهگیری مقاومت، ولتاژ و جریان مورد استفاده قرار میگیرد. برای این که بتوانید مقاومت کابل را با استفاده از دستگاه میگر اندازهگیری کنید، در گام اول باید ابتدا و انتهای کابل از مدار باز کرده و سپس، یک سر کابل به سر مثبت دستگاه میگر و سر دیگر کابل را به سر منفی دستگاه میگر متصل نمایید. در گام دوم باید برای روشن نمودن دستگاه میگر اقدام کنید. بعد از انجام این دو مرحله میتوانید به سادگی مقاومت بین دو نقطه در کابل را اندازهگیری نمایید.
عیب یابی کابل از طریق TDR
عبارت TDR مخفف Time Domain Reflectometer است. این دستگاه برای عیب یابی کابلهای برق استفاده میشود. TDR با ارسال یک پالس ولتاژ کوتاه به کابل و اندازهگیری زمان بازگشت پالس، محل عیب را تعیین میکند.
بیشتر بخوانید: کابل برق سه فاز چیست؟
تعیین نقطه عیب کابل
یکی از دشوارترین کارهایی که در عیب یابی باید انجام داد تعیین نقطه عیب کابل است. همانطور که میدانید در اکثر موارد کابلها را در محلهایی قرار میدهند که متأسفانه در دسترس نیستند. همین مسئله باعث میشود تا عیب یابی کابل بسیار دشوار شود. حال این نکته را در نظر داشته باشید که تعیین نقطه عیب کابل در زمان کوتاه در برخی از بخشها همچون کارخانهها بسیار اهمیت دارد. به طور کلی، برای تعیین نقطه عیب کابل روشهای زیادی وجود دارد که یکی از آنها روشهای اولیه یا Prelocation و روش دیگر Pinpointing میباشد. در روش Prelocation نقطه عیب کابل به صورت تقریبی مشخص میشود و با استفاده از روش Pinpointing میتوان نقطه دقیق عیب کابل را مشخص نمود. در انتها باید ذکر کنیم هر دو روش به صورت همزمان هم مورد استفاده قرار داده میشوند.
تعیین مقاومت محل اتصال کابل
در عیب یابی کابل، یکی از روشهای تعیین محل عیب، اندازهگیری مقاومت محل اتصال است. در این روش، مقاومت بین دو رشته معیوب کابل از هر دو طرف کابل اندازهگیری میشود. سپس، با مقایسه مقاومتهای اندازهگیری شده، فاصله نقطه معیوب از ابتدای کابل تعیین میشود. برای تعیین مقاومت محل اتصال کابل ۲ روش وجود دارد.
در روش اول، در صورتی که در محل اتصالی مقاومت وجود نداشته باشد، مقاومت بین دو رشته معیوب از هر دو طرف کابل بسیار زیاد خواهد بود. در این حالت، میتوان با استفاده از یک تک پل (مانند پل وتستون)، مقاومت را اندازهگیری کرد. برای اندازهگیری مقاومت، ابتدا و انتهای کابل از مدار باز میشود. سپس، در یک سر کابل، تمام هادیها به یکدیگر اتصال کوتاه میشوند. پس از آن، با استفاده از تک پل، مقاومت بین دو رشته معیوب در طرف دیگر کابل اندازهگیری میشود. اگر مقاومت اندازهگیری شده بسیار زیاد باشد، نشان دهنده قطع شدگی کابل است. اگر مقاومت اندازهگیری شده در حد معمول باشد، نشان دهنده اتصال زمین کابل است.
در روش دوم، اگر در محل اتصال کوتاه بین دو رشته کابل، در اثر جرقه با عوامل دیگر، مقاومتی ایجاد شود، میتوان با استفاده از وسایل و تجهیزات مدرن نقطه معیوب را پیدا نمود. سپس، میتوان این مقاومت را از بین برد. در غیر این صورت، باید مقدار این مقاومت را بدست آورده و در محاسبات منظور نمود.
عیب یابی کابل با تعیین محل اتصال آن به زمین
برای عیب یابی کابل با تعیین محل اتصال آن به زمین روشهای متعددی از جمله (روش مقایسه افت ولتاژ، روش دو نقطهای، روش اندازهگیری سه نقطهای، روش ساختن پل اندازهگیری و غیره) وجود دارد. هر کدام از این روشها میتوانند در عیب یابی کابل با تعیین محل اتصال آن به زمین به شما کمک شایانی کنند.
بیشتر بخوانید: 5 عامل مهم در انتخاب نوع سیم و کابل
نتیجهگیری
در این محتوا اطلاعات دقیقی در مورد عیب یابی کابل با ۳ روش اصلی در اختیار شما قرار دادیم و شما را با روشهایی همچون (میزان مقاومت اتصالات، عیب یابی کابل با استفاده از دستگاه میگر و عیب یابی کابل از طریق TDR) آشنا نمودیم. در نهایت پیشنهاد میکنیم اگر تصمیم دارید برای خرید کابل اقدام کنید بهتر است از طریق وب سایت برقچی خرید خود را انجام دهید زیرا برقچی به عنوان برترین پخشکننده سیم و کابل در ایران و داشتن بستر اختصاصی فروش میتواند کابل را زیر قیمت بازار به دست مصرفکننده برساند.
دیدگاه شما