در این محتوا از بلاگ برقچی قصد آشنایی با کابل شبکه CAT5 را داریم. یا Category5 یک کابل زوجی به‌هم تابیده است که در شبکه‌های کامپیوتری از آن استفاده می‌شود. از سال 2001، نوع معمول مورد استفاده از این کابل شبکه CAT5e است. استاندارد بیان شده برای این کابل کارایی مناسب تا 100 مگاهرتز را فراهم می‌کند و برای اکثر تکنولوژی‌های اترنت مورد استفاده از کابل زوجی به‌هم تابیده تا 1000BASE-T (گیگابیت اترنت) مناسب است. از کابل شبکه CAT5 برای انتقال سیگنال‌های دیگری مانند تلفن و ویدیو نیز استفاده می‌شود.
برای اتصال این نوع از کابل‌ها معمولا از پانچ سوکت و کانکتورهای RJ45 استفاده می‌شود. بیشتر استفاده کابل شبکه CAT5 بدون شیلد هستند، طراحی آن‌ها براساس خطوط انتقال متوازن کابل‌های زوجی به‌هم تابیده بوده و برای حذف نویز از سیگنالینگ تفاضلی در آن‌ها استفاده شده است.
استاندارد کابل شبکه CAT5
مشخصات کابل شبکه CAT5 در استاندارد ANSI/TIA/EIA-568-A و با تفصیل بیشتر در TSB-95 آورده شده است. این اسناد ویژگی‌های کارایی و الزامات تست برای فرکانس تا 100 مگاهرتز را مشخص می‌کنند.
قسمت رسانای کابل شبکه هم به شکل رشته‌ای و هم به شکل مفتولی (یک تکه) موجود است. شکل رشته‌ای انعطاف‌پذیرتر بوده و در برابر خم شدن بدون شکستن، مقاوم است. پچ کورد شبکه، رشته‌ای بوده و سیم‌کشی‌های دایمی در سیم‌کشی ساخت‌یافته، به شکل مفتولی (یک تکه) هستند. رده و نوع کابل را می‌توان از متن چاپ شده بر روی پوشش کابل شناسایی کرد.
حتما بخوانید: پنج برند برتر کابل شبکه در دنیا
ترمینال کابل شبکه CAT5
نوع کابل، نوع کانکتور و توپولوژی کابل‌کشی توسط TIA/EIA-568-B مشخص شده است. تقریبا همیشه، کانکتورهای مدولار 8P8C که اغلب به نادرست تحت عنوان کانکتورهای RJ45 به آن‌ها اشاره می‌شود، برای اتصال کابل شبکه CAT5 استفاده می‌شوند. کابل در طرح T568A یا طرح T568B ترمینال می‌شود. این دو طرح به یک اندازه خوب عمل می‌کنند و ممکن است به صورت ترکیبی هم از آن‌ها استفاده شود.
انواع کابل شبکه Category5
مشخصات کابل شبکه CAT5e، نوع بهبود یافته و تجدید نظر شده مشخصات CAT5 هستند و مشخصات دیگری هم به منظور کاهش بیشتر میزان تداخل اضافه شده است. پهنای باند (100 مگاهرتز) و ساختار فیزیکی بین این دو نوع کابل مشابه است و بیشتر کابل‌های شبکه CAT5 در واقع مشخصات CAT5e را دارا هستند، هر چند که لازم به تایید این مشخصات در مورد CAT5 نیست. کابل CAT5 در سال 2001 از رده خارج شد و مشخصات CAT5e جایگزین آن شد.
کاربردهای کابل شبکه CAT5
کابل شبکه CAT5 در کابل‌کشی ساخت‌یافته برای شبکه‌های کامپیوتری مانند اترنت بر روی زوجی به‌هم تابیده استفاده می‌شود. استاندارد بیان شده برای این کابل کارایی مناسب تا 100 مگاهرتز را فراهم می‌کند و برای 10BASE-T، 100BASE-TX (اترنت سریع) و 1000BASE-T (اترنت گیگابیت) مناسب است. اتصالات اترنت 10BASE-T و 100BASE-TX نیازمند دو زوج سیم بوده و اتصالات اترنت 1000BASE-T نیازمند چهار زوج سیم هستند. با وجود انتقال توان الکتریکی بر بستر اترنت (PoE)، علاوه بر داده‌های اترنت، توان الکتریکی را هم می‌توان با استفاده از این کابل‌ها انتقال داد.
کابل شبکه CAT5 همچنین برای حمل سیگنال‌های دیگر مانند تلفن و ویدئو استفاده می‌شود. در برخی موارد، چندین سیگنال را می‌توان با استفاده از یک کابل انتقال داد. کابل CAT5 می‌تواند دو خط تلفن معمولی و همچنین 100BASE-TX را فقط با استفاده از یک کابل انتقال داد. استاندارد سیم‌کشی USOC/RJ-61 ممکن است در اتصالات چند خط تلفن استفاده شود. طرح‌های مختلفی برای انتقال ویدیوهای آنالوگ و دیجیتال بر روی کابل وجود دارد. یکی از این طرح‌ها HDBaseT (10.2 گیگابیت در ثانیه) است.
کابل CAT5
بیشتر بخوانید: کابل شبکه چیست؟ معرفی و انواع کابل شبکه
مشخصات کابل شبکه Category5
استفاده از خطوط متوازن موجب بالا ماندن نسبت سیگنال به نویز با وجود تداخل ناشی از منابع خارجی و crosstalk از دیگر زوج‌های سیمی شده است.
مشخصه‌های الکتریکی کابل های شبکه CAT5e UTP
| خصوصیت | اسمی | تولرانس | واحد |
| امپدانس مشخصه در 100 مگاهرتز | 100 | ± 15 | اهم |
| امپدانس مشخصه در 100 مگاهرتز | 100 | ± 5 | Ω |
| مقاومت حلقه DC | ≤ 0.188 | Ω/m | |
| سرعت انتشار | 0.64 | c | |
| تاخیر انتشار | 4.80–5.30 | ns/m | |
| انحراف تاخیر < 100 مگاهرتز | < 0.20 | ns/m | |
| ظرفیت در 800 هرتز | 52 | pF/m | |
| مقاومت القایی | 525 | nH/m | |
| فرکانس گوشه | ≤ 57 | kHz | |
| حداکثر بار در هنگام نصب | 100 | N | |
| قطر سیم | 24 AWG (0.51054 mm; 0.205 mm2) | ||
| کلفتی شیلد | 0.245 | mm | |
| ماکزیمم جریان در رسانا | 0.577 | A | |
| دمای عملکرد | −55 to +60 | °C | |
| ماکزیمم ولتاژ عملکرد | 125 | V DC |
دو طرح سیم‌کشی: A برای T568A و B برای T568B
کابل شبکه CAT5 پچ شده با سیم‌کشی T568B
روکش کابل های شبکه CAT5
شیلد خارجی کابل‌ها معمولا از جنس پلی وینیل کلراید (PVC) یا کم دود بدون هالوژن (LSOH) هستند.
| نام اختصاری | ماده |
| PE | پلی اتیلن |
| FP | پلی اتیلن به شکل فوم |
| FEP | فلوراید اتیلن پروپیلن |
| FFEP | فلوراید اتیلن پروپیلن به شکل فوم |
| AD/PE | دی الکتریک / پلی اتیلن هوا |
| LSZH or LS0H | دود کم بدون هالوژن |
| LSFZH or LSF0H | دود و گاز کم بدون هالوژن |
شعاع خمش کابل های شبکه CAT5
بیشتر کابل‌های شبکه CAT5 می‌توانند تا شعاعی تقریبا چهار برابر قطر خارجی کابل خم شوند.
حداکثر طول یک قطعه کابل شبکه
حداکثر طول یک قطعه کابل در استاندارد 100، TIA/EIA 568-5-A متر است. اگر قطعه کابل طولانی‌تری نیاز باشد، باید از سخت‌افزارهای فعالی مانند تکرار کننده یا سوئیچ شبکه استفاده شود. در مشخصات شبکه 10BASE-T، طول کابل بین دستگاه‌های فعال، 100 متر مشخص شده، بنابراین برای 90 متر سیم‌کشی دایمی هسته مفتولی، دو کانکتور و دو کابل پچ‌کورد 5 متری، برای هر انتها یک کابل، لازم است.
سایز مس کابل CAT5
از سال 1995، کابل‌های UTP مفتولی مورد استفاده در کابل‌کشی نباید ضخیم‌تر از 22 AWG و نازک‌تر از 24 AWG (یا 26 AWG برای کابل‌کشی‌های کوتاه‌تر) باشند. این استاندارد در بازبینی ANSI TIA/EIA 568 در سال 2009 هم حفظ شده است.
برای مطالعه‌ی بیشتر: تفاوت کابل شبکه UTP و SFTP چیست؟
فاصله بین خمش سیم‌های مسی
به فاصله بین هر خمش در یک زوج را معمولا پیچش (Pitch) می‌گویند. هر یک از چهار جفت سیم موجود در کابل CAT5e برای کمینه شدن تداخل بین جفت‌ها، پیچش‌های متفاوتی دارند. پیچش جفت‌های تابیده شده در استاندارد مشخص نشده است. نتایج اندازه‌گیری‌ها برای یک نمونه کابل CAT5 به شرح زیر است:
| رنگ جفت سیم | پیچش در هر سانتیمتر | پیچش‌ها در هر متر |
| قرمز | 1.38 | 72 |
| سبز | 1.53 | 65 |
| نارنجی | 1.78 | 56 |
| قهوه‌ای | 1.94 | 52 |
از آنجا که پیچش رنگ‌های مختلف در استاندارد مشخص نشده است، این پیچش می‌تواند بر اساس کارخانه تولید کننده متفاوت باشد و اگر قرار باشد از کابل‌ها در کاربردی غیر از اترنت که پیچش ممکن است خیلی مهم باشد، استفاده شود برای دسته‌های مورد استفاده پیچش باید اندازه‌گیری شود.
رتبه‌بندی‌های محیطی
بعضی از کابل‌ها UV-rated یا UV-stable هستند، به این معنی که آن‌ها می‌توانند در معرض نور و اشعه ماوراء بنفش قرار گیرند بدون اینکه تخریب قابل توجهی داشته باشند.
کابل‌های Plenum rated دیرتر می‌سوزند و دود کمتری نسبت به موادی مانند PVC تولید می‌کنند. کابل‌های Plenum rated ممکن است در فضاهایی که استفاده از PVC مجاز نیست، نصب شوند.
کابل‌های شیلددار (FTP یا SFTP) برای محیط‌هایی که نزدیکی به تجهیزات رادیویی ممکن است تداخل الکترومغناطیسی ایجاد کند، مفید هستند و همچنین ممکن است در محیط‌هایی با حداقل شنود، مورد استفاده قرار گیرند.
آشنایی با کابل شبکه CAT5
مقایسه کابل شبکه CAT5 با کابل شبکه CAT6
پاسخ فرکانس گسترش یافته و کاهش تداخل از مشخصه‌های کابل‌های CAT6 در مقایسه با کابل‌های CAT5 است. کارایی بهبود یافته در کابل های CAT6 پهنای باند 250 مگاهرتز را فراهم می‌کند و از 10GBASE-T (10 گیگابیت اترنت) برای فاصله‌های تا 55متر پشتیبانی می‌کند. کابل CAT6A پهنای باند 500 مگاهرتز را فراهم می‌کند و از 10GBASE-T برای فاصله‌های تا 100 متر پشتیبانی می‌کند. هر دو نوع این کابل‌ها با کابل‌های CAT5 و CAT5e سازگار هستند.
برای مطالعه‌ی بیشتر:کابل شبکه CAT6 چیست؟
دیدگاه شما